Ο έλεγχος της ζωής μας...

Η ανάγκη του ανθρώπου για πρόβλεψη και έλεγχο του κοινωνικού και φυσικού του περιβάλλοντος είναι διαχρονική. Ένας τέτοιος έλεγχος, ωστόσο, δεν είναι πάντοτε εφικτός. Οι άνθρωποι συχνά νιώθουμε να χάνουμε τον έλεγχο των καταστάσεων ακόμη και στα μικρά καθημερινά γεγονότα, ενώ οι αντιδράσεις μας, όταν κάτι τέτοιο συμβεί, ποικίλουν βάση των διαμορφωμένων απόψεων μας για την έννοια του ελέγχου.

Η αρχή του "τόπου ελέγχου" σχεδιάστηκε από τον Julian Rotter (1954) ο οποίος υποστήριξε την ιδέα ότι οι άνθρωποι τείνουν είτε να πιστεύουν ότι ο έλεγχος ζει εσωτερικά (εντός αυτών) είτε εξωτερικά (στους άλλους ή στις καταστάσεις).

 Τα άτομα  με  "εσωτερικό τόπο ελέγχου" υιοθετούν μια στάση πλήρους ευθύνης, κατανοώντας πως δεν υπάρχει κανένας άλλος να αναλάβει την ευθύνη για αυτά. Επιλέγουν μια δυναμική και ενεργητική στάση ζωής , αναλαμβάνοντας την πλήρη ευθύνη τόσο για τα δυνατά σημεία όσο και για τις αδυναμίες τους και υποβάλλουν τον εαυτό τους σε έναν διαρκή εποικοδομητικό  έλεγχο. Νιώθουν πως οι ίδιοι καθορίζουν το μέλλον τους, γνωρίζουν την ματαιότητα της ζωής και δε σπαταλούν χρόνο και ενέργεια φοβούμενοι το μέλλον . Αντ 'αυτού, δεσμεύουν πλήρως  να δώσουν ό, τι έχουν, κάνουν ό,τι καλύτερο μπορούν και το ίδιο πιστεύουν και για τους άλλους ανθρώπους. Γενικά, αντλούν τη δύναμη τους μέσα από την υπευθυνότητα. 


Από την άλλη, εκείνοι με "εξωτερικό τόπο ελέγχου" συνεχώς δηλώνουν ότι καλούνται να αντιμετωπίσουν τις καταστάσεις στις οποίες τους έχει φέρει η ζωή, ή η τύχη ή τα λάθη των άλλων ανθρώπων. Μπορούν να ξοδέψουν περνώντας μια ολόκληρη ζωή κάνοντας  κύκλους μέσα σε βαλτώδης, δυσμενείς  καταστάσεις και αναποδιές. Θεωρούν πως οι άλλοι είναι υπεύθυνοι να τους παρακινήσουν και όταν κάποτε βρουν ένα ευρύ όραμα για το τι θα ήθελαν στο μέλλον,  δεν βρίσκουν την εσωτερική δύναμη να βγουν έξω από τη ζώνη άνεσής τους και να επιδιώξουν τους στόχους τους, καθώς δεν είναι σε θέση να  βιώσουν την ενδυνάμωση που έρχεται με την ανάληψη της πλήρους ευθύνης για τη ζωή.

Τα χαρακτηριστικά των ανθρώπων με "εσωτερικό τόπο ελέγχου":

• Εργατικοί- καταβάλλουν προσπάθεια για την επίτευξη των στόχων τους και αναγνωρίζουν την αναγκαιότητα καλλιέργειας των δεξιοτήτων και των γνώσεων τους για την αντιμετώπιση των προκλήσεων.     
• Υπεύθυνοι-θεωρούν εαυτούς υπεύθυνοι για τις επιτυχίες ,τα λάθη ή τις αποτυχίες τους.     
• Θετικοί- ο αυξημένος έλεγχος της ζωής οδηγεί σε ελάχιστο άγχος     
• Ανεξάρτητοι - δεν βασίζουν  σε άλλους την  επιτυχία  τους.  
• Φυσικά υγιείς - αναλαμβάνουν την ενεργό υποχρέωσή τους να τρώνε υγιεινά και να συμμετέχουν σε τακτική άσκηση.
• Με υψηλή αυτοεκτίμηση-συνδυάζοντας σεβασμό στον εαυτού και αυτοπεποίθηση.

Τα χαρακτηριστικά των ανθρώπων με "εξωτερικό τόπο ελέγχου":

• Ανασφαλείς - μη βέβαιοι για τις ικανότητές τους , συνεχώς αμφιβάλλουν ότι μπορούν να επιτύχουν δύσκολους στόχους. 
• Με χαμηλή αυτοεκτίμηση- έλλειψη αυτοπεποίθησης εξαιτίας της μειωμένης  υπευθυνότητας.    
•  Εξαρτώμενοι - εξαρτώνται από άλλους ανθρώπους ακόμη και για πράγματα που μπορούν να κάνουν χωρίς βοήθεια.     
•  Παθητικοί- έχουν παραιτηθεί από κάθε προσπάθεια, διότι πιστεύουν πως οι πράξεις τους δεν θα κάνουν τη διαφορά στο αποτέλεσμα.   
•  Αναποφάσιστοι - δεν είναι σε θέση να αποτιμήσουν ρεαλιστικά τα γεγονότα και δυσκολεύονται να λάβουν αποφάσεις.

Πρέπει να σημειωθεί πως κανείς δεν έχει εντελώς εσωτερικό ή εξωτερικό τόπο ελέγχου. Υπάρχει ένα φάσμα που ποικίλλει ανάλογα με το άτομο και την κατάσταση. Ωστόσο, τα περισσότερα άτομα τείνουν να προτιμούν τη μια στάση έναντι της  άλλης και επομένως λαμβάνουν την πλειοψηφία των αποφάσεών τους μέσω αυτής της προοπτικής.