Όλοι οι άνθρωποι μπορούν να κατατάξουν τις ενέργειές τους σε αυτές που στέφονται από επιτυχία και σε εκείνες που θεωρούνται ανεπιτυχείς. Με τις πρώτες να συνοδεύονται από θετικό πρόσημο και τις δεύτερες να συνδέονται με το αρνητικό είναι επόμενο όλοι μας να προτιμούμε να συγκεντρώνουμε επιτυχίες στο «κουτί» των εμπειριών μας και να θέλουμε να ξεχάσουμε όλε τις αποτυχημένες στιγμές. Αυτό συμβαίνει γιατί οι επιτυχίες και οι αποτυχίες μας συχνά ξεπερνούν τις ίδιες τις πράξεις και φτάνουν να χαρακτηρίζουν ολόκληρη την ύπαρξη μας δημιουργώντας την ψευδαίσθηση επιτυχημένων και αποτυχημένων ανθρώπων, κάτι που από μόνο του είναι εντελώς παράδοξο... Μεγαλώνοντας μέσα σε αυτή την παράδοξη υπεργενίκευση και σε έναν κόσμο που από τη μια αρέσκεται να τοποθετεί «ταμπέλες» και από την άλλη πασχίζει να μην τις φορτωθεί, από μικρά παιδιά έχουμε μάθει πως οι αποτυχίες όχι μόνο δεν έχουν να μας διδάξουν κάτι αλλά πρέπει να κρύβονται γρήγορα και καλά, να κουκουλώνονται το σεντόνι της υποκρισίας... Ποτέ κανείς δεν θα επιδιώξει ή θα βρει νόημα σε μία συζήτηση που αφορά μία αποτυχία. Αντίθετα, το άτομο φέρει την απόλυτη ευθύνη της και οφείλει οπωσδήποτε να την αποτινάξει. Εκεί έρχονται και τα «σοφά» λόγια των γονιών που έχοντας πλέον τουλάχιστον τις στοιχειώδεις γνώσεις ψυχολογίας γνωρίζουν τον τρόπο να πλαισιώσουν την αποτυχία ώστε να μην πληγώσουν το παιδί τους, οπότε και θα του πουν: « Δεν πειράζει, την επόμενη φορά όμως μπορείς να προσπαθήσεις περισσότερο...» .Η σύνδεση τότε μεταξύ τις επιτυχίας και της προσπάθειας γίνεται σαφής: όποιος προσπαθεί πολύ και ξανά προσπαθεί είναι σίγουρο πως θα επιτύχει... Ή όχι; Όλες οι επιτυχίες, από την άλλη, είναι προϊόν προσπάθειας ή εκ νέου προσπάθειας ή ,τέλος πάντων, υπερπροσπάθειας... Ή μήπως όχι; Και κάθε αποτυχία οφείλεται αποκλειστικά στην έλλειψη προσπάθειας... Όσο θα αναλογιζόμαστε τη σχέση των δύο εννοιών επιτυχία- προσπάθεια τόσο θα αντιλαμβανόμαστε πως δεν πρόκειται για μία σχέση όπου η μία έννοια οδηγεί απόλυτα στην άλλη, αλλά ούτε και η έλλειψη της μίας οπωσδήποτε καταργεί και την άλλη. Όλοι γνωρίζουμε ανθρώπους που δεν πάσχισαν ιδιαίτερα αλλά έχουν να διηγηθούν αρκετές επιτυχίες ή μπορούμε να θυμηθούμε άπειρες προσπάθειες μας που δεν οδήγησαν πουθενά... Τι συμβαίνει λοιπόν με αυτή την απατηλή προτροπή για εντατικότερη προσπάθεια; Γιατί η προσπάθεια δεν μπορεί πάντα να στέφεται από επιτυχία; Ένας άνθρωπος ο οποίος αγαπά τη φρέσκια πορτοκαλάδα γέμισε το αυτοκίνητό του με 20 κιλά πορτοκάλια και τώρα θέλει να τα μεταφέρει από το αυτοκίνητο στο σπίτι του. Στο πορτ παγκαζ του αυτοκινήτου υπάρχει μόνο ένα χάρτινο κουτί το οποίο χωράει μόλις δύο κιλά πορτοκάλια... Προσπαθεί, λοιπόν, και ξανά προσπαθεί ο άνθρωπος αυτός να χωρέσει τα πορτοκάλια μέσα στο χαρτόκουτο, αλλά τίποτα! Μετά από αρκετές ώρες είναι ακόμη εκεί και ακόμη προσπαθεί ! Έχει ιδρώσει και το κεφάλι του πονάει από την προσπάθεια... Συνεχίζει όμως ακάθεκτος! «Αν προσπαθήσω περισσότερο θα τα καταφέρω», λέει. Εσείς τι πιστεύετε; Κάποιοι θα πουν πως ο άνθρωπος αυτός είναι μάλλον ανόητος και πως είναι προφανές πως όσο και να προσπαθεί δεν θα καταφέρει τίποτα! Είναι αδύνατον να μεταφέρει 20 κιλά πορτοκάλια μέσα στο συγκεκριμένο κουτί, χάσιμο χρόνου και κόπου... Κάποιοι θα πουν πως μπορεί να μεταφέρει δύο κιλά πορτοκάλια κάθε φορά, μέσα σε δέκα διαδρομές από το αυτοκίνητο στο σπίτι θα έχει τελειώσει τη δουλειά του! Άλλοι θα προτείνουν να ξεχάσει εντελώς το χαρτόκουτο, να ζητήσει τη βοήθεια κάποιων φίλων και να τελειώνει και κάποιοι άλλοι μπορεί να που να στύψει απλώς τα πορτοκάλια! Ο χυμός τους σίγουρα μπορεί να μεταφερθεί ευκολότερα... Τόσο απλό! Πώς γίνεται να μην το βλέπει; Όλοι εδώ θα συμφωνήσουμε πως η επιτυχής ολοκλήρωση της δουλειάς αυτού του ανθρώπου δεν έχει να κάνει με το να προσπαθεί και να ξαναπροσπαθεί χρησιμοποιώντας την ίδια μέθοδο αλλά με ακριβώς το αντίθετο. Μόνο όταν σταματήσει να προσπαθεί θα αναγκαστεί να αλλάξει τις μεθόδους τους και ίσως έχει πιθανότητα να επιτύχει. Όταν προσπαθούμε και ξανά προσπαθούμε να πετύχουμε κάτι στη ζωή μας και δεν τα καταφέρνουμε, τότε πρέπει να αναλογιστούμε πως η προσπάθεια από μόνη της ίσως δεν ωφελεί. Ο άνθρωπος της ιστορίας μας που αγαπάει τη φρέσκια πορτοκαλάδα δεν μπορεί να δει το προφανές, κάτι που, όχι σπάνια ,συμβαίνει στους περισσότερους από εμάς όταν βρισκόμαστε μέσα σε μία απαιτητική κατάσταση. Κάτι που δε λειτουργεί όπως θα θέλαμε, δε μπορούμε πάντα να το κάνουμε να λειτουργήσει για μας όσο κι αν προσπαθήσουμε. Ξοδεύουμε απλώς τις δυνάμεις μας και επιπλέον φορτωνόμαστε την αποτυχία και ό,τι αυτή συνεπάγεται... Να η παγίδα του «προσπάθησε περισσότερο»! Ό,τι δεν λειτουργεί απλώς το αλλάζουμε. «Την επόμενη φορά, προσπάθησε διαφορετικά», θα ήταν ,όντως, μία χρήσιμη και σοφή συμβουλή... Γιατί οι άνθρωποι προσπαθούν σκληρά αλλά πάντα με τον ίδιο τρόπο; Πολλοί είναι ανθεκτικοί στην αλλαγή, γιατί δεν μπορούν να αναλάβουν το κόστος του ξεβολέματος. Στην πραγματικότητα, η αλλαγή απαιτεί πολύ περισσότερη και ουσιαστικότερη προσπάθεια από την υπερπροσπάθεια που καταβάλουμε προκειμένου να επιτύχουμε έναν σκοπό δοκιμάζοντας πάντα τις ίδιες μεθόδους και μέσα. Κάποιοι στερούνται φαντασίας και αδυνατούν να ανακαλύψουν νέους τρόπους για να λύσουν τα προβλήματά τους. Αυτό δεν σημαίνει πως πρόκειται για ανθρώπους χαμηλού πνευματικού επιπέδου ή άτομα που στερούνται γνώσεων, καθώς η φαντασία και η επινοητικότητα δεν σχετίζονται αναγκαστικά με την εξυπνάδα αλλά με τα ερεθίσματα που έχει λάβει κάποιος κατά τη διάρκεια της ζωής του. Άλλοι ξέρουν μόνο πώς να πηγαίνουν πάντα με το «ρεύμα». Κάνουν ό,τι κάνουν οι περισσότεροι ,δεν είναι διατεθειμένοι να πάνε αντίθετα με το ποτάμι. Επομένως, αν μεγαλύτερη μάζα των ανθρώπων σήμερα αποτελείται από άτομα δυσαρεστημένα από τη ζωή τους, το πιθανότερο είναι ακολουθώντας τις πρακτικές τους να έχουμε και εμείς τα ίδια αποτελέσματα. Τέλος, μία μεγάλη μερίδα ανθρώπων υποφέρουν από την υπερπροσπάθεια καθώς πιστεύουν ακράδαντα πως η πρώτη τους επιλογή για την επίλυση ενός προβλήματος είναι και η σωστή, όπως άλλωστε και όλες οι επιλογές στη ζωή τους. Ταυτίζουν τη λάθος επιλογή με την ίδια την αποτυχία και εμμένουν σε αυτή «μέχρι θανάτου» προκειμένου να την υπερασπιστούν. Εάν όμως δεν αφήσουμε πίσω τις παλιές, μη λειτουργικές επιλογές δεν θα είμαστε ποτέ σε θέση να ανακαλύψουμε και να βάλουμε σε λειτουργία νέες, αποτελεσματικότερες... Τελικά, ο άνθρωπος με τα πορτοκάλια μετά από αρκετές ώρες κατάφερε να ολοκληρώσει το έργο του. Έκανε όμως χρόνια να δοκιμάσει φρέσκο χυμό... ακόμη και η αγάπη μας για κάτι μπορεί να μην αντέξει στο ξόδεμα της άσκοπης υπερπροσπάθειας... Ελένη Ρίζου - MSc Συνθετική Ψυχοθεραπεύτρια
0 Comments
Leave a Reply. |
Author
|